Czasownik echar jest bardzo popularny i nieustannie używany w języku hiszpańskim , dlatego że ma mnóstwo znaczeń a w dodatku jest elementem wielu, wielu wyrażeń idiomatycznych. Jeśli chcesz zajrzeć teraz do słownika zainteresowana zobaczyć „co po polsku znaczy echar” to ostrzegam: w słowniku RAE znajdziesz aż 48 (!) znaczeń. A potem listę wyrażeń, wcale nie krótszą. Wybrałam najważniejsze i pogrupowałam w trzy kategorie.
Zanim przejdziemy do ciekawostek leksykalnych sekunda dla gramatyki: częstym ortograficznym błędem jest mylenie echo i hecho. Pamiętak: ta sama wymowa, inny czasownik! Ten błąd pojawił się nawet w teledysku Alvaro Soler do piosenki Volar!
W ruchu
Podstawowym znaczeniem będzie rzucać, ale także wrzucać do konkretnego miejsca i wyrzucać na zewnątrz. Czasownik echar zastąpimy też takimi polskimi słowami jak dorzucać, dolać, dosypać, zaaplikować. Większość z tych wyrażeń wiąże się z jakimś ruchem naszym, innej osoby lub rzeczy. Poniższe przykłady to zdania w trybie imperativo:
Echad la basura cuando salís
No está mal pero echale un poquito de sal y un poco de aceite
No eches más gasolina, lo hago yo cuando vuelva
Echa la carta al buzón si ya tienes los sellos.
Echar una solicitud (echar możemy zastąpić również mandar albo bardziej formalnym enviar).
Skoro możemy wyrzucić piłkę lub śmieci, możemy też wyrzucić kogoś z domu, z klasy, pracy, albo z imprezy:
Me han echado de trabajo
El profesor lo/le echo de la clase.
Echale de aqui, es un ex novio de mi amiga!
- echar a patadas (coloquial) = mandar violentamente alguien a salir.
Le echaron a patadas del cine porque se puso a gritar como un loco.
Uwaga: echar i tirar mogą być czasem używane zamiennie jak przykładowo w zdaniu: echar/tirar basura, bo nie ma takiego znaczenie czy „que algo caiga en sitio determinado” (echar) czy „lanzar en dirección determinada” (tirar). Pamiętajmy jednak o mnogich znaczeniach obu tych słów i że nie zawsze poprawnie będzie stosować je zamiennie!
Inne czynności i ruchy których dokonujemy z czasownikiem echar to np.
- przekręcić np. klucz w drzwiach
Recuerda echar la llave siempre cuando sales de casa. - nachylić się, a także posunąć się = inclinar, moverse
Puedes echar un poco la cabeza? No veo los subtitulos. - położyć się = tenderse en la cama oraz zdrzemnąć się
Después de comer se ha echado la siesta. - rzucić się na kogoś = arrojarse
Se echó a mi! - podążać = ir en alcance de alguien
Para no perderse echo tras sus amigos. - skręcić, wziąć ulicę w prawo/lewo = iniciar la marcha por alguna parte
echar por la derecha. - zrzucać na kogoś winę: echar la culpa
- echar un vistazo – mirar brevemente, rzucić okiem
Tienes un minuto? Puedes echar un vistazo? - echarse encima – ser próximo, ocurrir antes de previsto; zbliżać się, nadchodzić
El verano se acabó y se nos echa encima el otoño.
Nowe początki
Bardzo częstym użyciem czasownika echar a jest właśnie zaczynać = empezar
Z początkami kojarzy mi się wiosna. I nie chodzi tylko o to, że rośliny kiełkują i wypuszczają kwiaty, owoce, zapuszczają korzenie (echan flores/frutos/ las raices). Człowiek też czeka na zmiany, chce czegoś nowego i zmiany te mogą być bardziej samoistne a inne zaplanowane.
Mówimy, że ktoś zapuszcza włosy, wąsy: echa el pelo, el bigote, co oznaczałoby jakąś celowość, ale też po hiszpańsku powiemy że „zapuszcza brzuszek” (echa la barriga) lub „nabiera” złego humoru (echar mal genio) a te ostatnie raczej nie są celowe. Tak jak celowo małe dziecko nie ząbkuje (echar los dientes), a bez wątpienia jest to duża zmiana i początek czegoś nowego dla malucha i jego rodziców. No i wiosna to nowe znajomości i czas zakochanych a więc powiemy: echarse novio, echarse amigos
Abracadabra
Skoro już jesteśmy przy zakładach to rozegranie partyjki czy kolejki a także wszystkie gry losowe często zdajemy się na szczęście (remitir algo a la suerte, echar a suerte). Takimi metodami w których zdajemy się na los są różnego rodzaju wyliczanki (las formulas de rifar), papier-kamień-nożyce (piedra-papel-tijera) albo pares o noes (nie jestem pewna jak powiedzieć po polsku na tę metodę, jeśli ktoś zna nazwę będę wdzięczna za podpowiedź). Inne magiczne sztuczki to np. sprytna dystrybucja kart (repartir- echar las cartas), układanie kart jak w tarocie, aby wyczytać przyszłość (echar baraja) albo wrzucanie monety do maszyny z grami (echar moneda a maquina tragaperras). Znasz może nawet hiszpański film ze szczęściem w tytule: La suerte está echada. Wiesz jak brzmi ten tytuł po polsku? Albo jak powinien brzmieć?;)
Niektórzy, aby wygrać w kasynie próbują kalkulować lub zgadywać co za numer padnie (suponer, deducir – Qué número echas?) a wszystko zajmuje im bardzo dużo czasu (dedicar el tiempo – echo dos horas en calcular la probabilidad…). Niektóre praktyki są nielegalne i można nawet trafić do więzienia (aplicar un castigo – le echaron dos años de cárcel) i tym samym zrujnować sobie życie i inne plany (arruinar, asolar – echó por tierra su vida perfecta por culpa de azar).
Czasem robimy coś w ramach jakiegoś zakładu (apuesta): echar a escribir
Synonim dla wielu czasowników
Wprawiać w ruch, zaczynać i magiczne sztuczki! A to nie koniec! Z przyimkiem de nabiera znaczenia dar- dawać:
echar de comer al perro ale może zastępić wiele innych czasowników jak na przykład
dormir – echar un sueño,
echar la siesta – dormir un rato,
echar un cigarro – fumar,
echar un bocado – morder,
echar palabrotas/tacos – maldecir,
echar la fiesta – hacer,
echar una pelicula – poner en la tele o en el cine.
lub stworzyć z nimi wyrażenia, jak te związane z emocjami, nastrojem, relacjami:
- echar de menos – añorar | tęsknić
Echo de menos a mi novio aunque son solo unos dias que no nos vemos - echar para atrás – sorprender | zaskoczyć
Una violencia tan fuerte que echaba para atrás - echar un cable = ayudar | pomóc
Z którymi z tych znaczeń spotkaliście się w ćwiczeniach, filmach czy piosenkach? Zostawcie w komentarzu swoje cytaty lub zdjęcia użycia czasownika echar! Jeśli chcesz poznać inne kombo czasowniki zajrzyj do wpisu o czasowniku hacer.
Jeśli chcesz więcej zajrzyj do sklepiku po zeszyt ćwiczeń!