Lo hago por ti czy para ti? Quedamos para mañana czy por la mañana? Exámenes por hacer czy para hacer? Poznaj różnicę miedzy dwoma najbardziej mylonymi przyimkami! To częsty błąd na wszystkich poziomach zaawansowania a więc im szybciej się z nim rozprawisz tym lepiej dla Ciebie! Mam nadzieję, że moje wyjaśnienia Ci w tym pomogą! Przeczytaj wyjaśnienia a następnie pobierz ćwiczenia z kluczem odpowiedzi. Jeśli chcesz stworzyć własne notatki możesz użyć gotowego szablonu.
W pierwszej części chce o powiedzieć o sytuacjach, kiedy w grę wchodzi tylko jedna opcja a druga jest po prostu niepoprawna, a w dalszej części wpisu poruszymy przykłady, w których w zależności od użytego przyimka zmienia się znaczenie zdania. Zaczynamy! Spójrz na obrazki stworzone przeze mnie i spróbuj skojarzyć z wyjaśnieniami poniżej.
(1) Wyrażamy nasz punkt widzenia lub opinię: Para nosotros lo has hecho bien (Według nas, zrobiłeś to dobrze) oraz porównujemy: Para tener cuatro años es muy listo (Jak na czterolatka jest bardzo mądry) lub jak dziewczynka na obrazku, która myśli sobie: Para ser tan gordo, corre bien (Jak na takiego grubaska, to dobrze biega).
(2) Może też oznaczać, z dodanym rzeczownikiem, „najlepszy”: Para la tarta de queso, la de mi abuela (Jak sernik, to ten mojej babci) lub jak osoba, która po pobycie w Azji powie, na przykład: Para playas, las de Filipinas!
(3) Słówko para jest również synonimem dla „chociaż”: Para ser tan rico, es muy tacaño (Chociaż jest tak bogaty, to jest skąpy).
(4) Wprowadza również pewne zabarwienie ironiczne i negatywne, jak na przykład w zdaniach: Para el caso que me estás haciendo, mejor me voy a casa (=skoro tak mnie słuchasz, to ja idę do domu). Tak zwany foch, możecie zobaczyć jak wkurzona jest osoba, która stoi i się przygląda a jej chłopak czy kolega nie zwraca na nią uwagi.
(5) I na koniec, ale chyba najczęstsze użycie czyli mówienie o celu, odbiorcy, dla kogo coś robimy: Participo en el maratón para perder el peso y para ayudar a los niños. Inny przykład na obrazku: wszystkie ćwiczenia, diety, treningi nie są tak ważne, jak to do czego prowadzą, czyli szczupła sylwetka i podziw w oczach innych.
(1) Oko za oko, słowo za słowo… Z por śmiało możemy mówić o wymianie: mi permiso por tu ayuda (moje pozwolenie za twoją pomoc), albo o cenie za rzecz lub usługę: te vendo el anillo por 100 euros (wynajmę Ci to za 100 euro).
(2) Może oznaczać „w imieniu”, „na (czyimś) miejscu”: Habla por ti (Mów za siebie!).
(3) Wskazuje na sposób lub środek wykonania czegoś, po polsku zazwyczaj w tym celu odmienimy rzeczownik: mailem, faksem: por email, por fax.
(4) Kiedy poprzedza czynność jeszcze nie zrealizowaną oznacza „do (zrobienia)”: Me quedan veinte examenes por corregir (Zostało mi dwadzieścia sprawdzianów do poprawienia).
(5) Z czasownikiem ir oznacza iść po (coś): po drabinię do piwnicy albo po znajomych na imprezę.
(6) Z przyimkiem por możemy też walczyć o pokój na świecie albo czyste powietrze: luchar por el paz en el mundo o por el aire limpio.
(7) Jest też znakiem matematycznym dla mnożenia. Logicznie porządkuje zdarzenia w czasie: por primera vez, por la tarde, ich regularność: tres veces por la semana, una vez por dia i wprowadza wykonawce czynności w zdaniach w stronie biernej: fue detenido por la Policía (został zatrzymany przez policję).
8) No i na koniec najważniejsze: wskazuje na motyw, powód, wykonawcę. Pierścionek z pierwszego przykładu, można sprzedać lub wymienić, ale jak widzisz może być też motywem do zmian. Klasyczny przykład, to kiedy robimy coś dla drugiej osoby: chcemy schudnąć, zmienić złe nawyki, nauczyć się czegoś (por él, quise aprender a esquiar).
Por występuje również w wielu gotowych wyrażeniach
por si acaso – na wszelki wypadek
por casualidad – przypadkiem
por fin – w końcu
por lo menos – przynajmniej
por cierto – a w ogóle, swoją drogą
por un lado… por otro lado – z jednej … z drugiej strony
oraz z niektórymi czasownikami:
preguntar por – pytać o
luchar por – walczyć o
bridar por – wznosić toast za
estar loco por – szaleć za
pasar por – wstąpić, zajść do
Jeśli chcesz stworzyć własną planszę i rozrysować sobie lub rozpisać przyimki por i para samemu, możesz to zrobić pobierając puste wzory do samodzielnego uzupełnienia!
Swoje notatki możesz na przykład wzbogacić o przykłady ze zmianą znaczenia. W poniższych parach oba zdania są poprawne jednak nabierają innego sensu.
Llegará a casa por Navidad | Llegará a casa para Navidad
Kiedy mówimy o czasie por wyraża czas w przybliżeniu, przyjedzie wcześniej czy później, również może w trakcie (durante), pozostaje jakiś margines podczas gdy para wyraża limit czyli może przyjechać wcześniej, ale nie później!
Zasada nie odnosi się do dat czy godzin: llegaré por las ocho, ale llegaré sobre las ocho.
Pewien nieprzekraczalny limit znajdziesz w wyrażeniu z dentro de: Arreglaremos su coche para dentro de una semana (=en más o menos una semana, no más tarde).
A przybliżony okres czasu w wyrażeniu ir para: Va para dos meses que no me habla (=casi dos meses).
Voy por el parque | Voy para el parque.
W przestrzeni jest podobnie jak w przypadku rozmowy o czasie: por wyraża coś w przybliżeniu, ruch w bliżej nie sprecyzowanym kierunku (po parku) lub powtarzalny (z domu do domu) a także punkt, przesiadkę podczas podróży ( lot do Nowego Yorku przez LA).
Kiedy jednak jedziemy do celu użyjemy para = hacia (w kierunku, do Nowego Yorku).
Estudió la Medicina por su padre | Estudio la Medicina para hacer feliz a su padre
Kiedy powód i cel ciężko oddzielić użyjemy por z rzeczownikiem a para z bezokolicznikiem ( infinitivo). Uczę się dla mojego ojca (mam taki cel, chce, aby był ze mnie dumny), ale również przez wzgląd na niego (on jest powodem dlaczego rozpoczęłam studia). Pracuję dla pieniędzy i aby zarobić, a więc powód i cel to jedno i to samo: solo trabaja por dinero & Solo trabaja para ganar dinero.
Estar por | estar para
Estoy por perdonarle lo que hizo = tengo intención, pero con dudas
Aun estan muchas cosas por hacer = sin hacer
Estoy por la reforma = de acuerdo con
Uy, está para llover = en unos momentos va a llover.
Podsumowując: używamy z czasownikiem być por, aby mówić o intencjach, o czymś co zostało nie zrobione lub kiedy się z kimś (nie)zgadzamy, podczas gdy para wskazuje, że lada moment coś się wydarzy.
Por ti | Para ti
Por mi, puedes hacer lo que quieras = Me da igual, haz lo que quieras
Por mi, mejor que haga menu vegetariano tambien = Prefiero que haga
Para mi está bien hecho = En mi opinión
Na sam koniec mamy i słynne por/para mí, dla wyrażenia opinii – przyimek para, dla mówienia o preferencjach czy obojętności – por.
Gotowi na rozwiązanie ćwiczeń? Sprawdź się pobierając pdf. Koniecznie daj znać w komentarzu jaki był Twój wynik i co okazało się najtrudniejsze!