Ucząc się czegokolwiek nie uciekniemy przed tak zwaną „pamięciówką”. W szkole podstawowej były to wierszyki, potem przyszedł czas na wzory matematyczne lub fizyczne a w tej chwili moją zmorą są numery: kody do domofonów, NIP, kody pocztowe, numery telefonów, numery kont bankowych czy numer rejestracyjny pojazdu. Dla uczących się języka takim utrapieniem będą przyimki. Nie zawsze logiczne, nie zawsze oczywiste, ale bardzo, bardzo istotne. Przedstawiam Ci więc ściągawkę z pierwszego z wielu preposiciones: DE.
Na pewno już podczas pierwszych zajęć słyszałeś lub usłyszysz takie pytania jak “skąd jesteś” a niedługo potem podczas krótkich wypowiedzi będziesz opisywać osoby i przedmioty. Przyimek de będzie Ci do tego niezbędny. Najbardziej podstawowym użyciem i tłumaczeniem będzie „do” a więc funkcja umiejscowienia w czasie i przestrzeni. Odpowiada na pytania: ¿De dónde?– skąd – lub ¿(hasta) cuándo? – (do) kiedy.
Salgo de trabajo a las cinco.
Las tiendas están abiertas de lunes a sábado.
Vamos de Lisboa a Porto.
Está en consultorio de una a tres.
Częstym błędem jest wstawianie rodzajnika określonego przy mówieniu o godzinach, dniach lub miesiącach:
de la una a las tres, de el enero a el abril
Sytuując coś lub kogoś w pewnej przestrzeni i używając do tego poniższych określeń dodamy DE: delante de, detrás de, encima de, debajo de, al lado de, a la izquierda de, a la derecha de, a lo largo de, alrededor de (ale: junto a!)
Tienes que pasar al lado de una tienda grande.
Se me cayó algo detrás del armario.
Te espero a la izquierda de la entrada.
Pamiętaj: DE + EL = DEL
To samo dotyczy umiejscowienia w czasie: de dia, de tarde, de noche, de madrugada, de nino, de joven, de mayor, de soltero
De niño pasaba las tardes jugando al ajedrez con mi abuelo.
De mayor quiero ser una actriz famosa!
Trabaja en fábrica y hoy le toca trabajar de noche (=por la noche)
Me levanto a las ocho de la mañana.
He salido a las doce de la noche (mówiąc o konkretnych porach dnia dodamy articulo la)
Kolejną ważną funkcją de jest funkcja określająca a także klasyfikująca.W odniesieniu do osób będzie to między innymi pochodzenie i narodowość, gdy towarzyszy im czasownik ser. Odpowiada na pytanie ¿de dónde? – skąd.
Soy de Lublin, de Polonia.
Idąc krok dalej, de może też służyć do określenia wieku, ceny, wagi – a więc moje ulubione liczby i numery;)
Tengo un sobrino de once años
Le tocó la lotería y se compró un piso de 200.000 euros.
Un hombre de 100 kilos.
Wskazuje na cechę, materiał, rodzaj, typ a nawet rozmiar i kolor.
Leo muchos libros de temática política
Me dan mucho miedo las películas de terror.
Aquí tienen lugar las clases de español.
La mesa que hemos comprado es de madera.
En su boda quiere llevar un vestido de seda y de talla 36.
Siempre se viste de blanco pero, como es muy pálida, no le va bien este color.
[!] Un día de mierda.
Un vino tinto de verano.
Przyimek będzie więc przydatny nie tylko w sklepie z ubraniami lub meblami, ale również w zwykłym warzywniaku kiedy mówimy o ilości:
Dos kilos de naranjas, por favor!
No come nada de pan desde que le han dicho que se puso gordito.
¡Qué calor! Dáme un vaso de agua!
O ilości osób również:
Muchos de ellos vinieron aquí por mera curiosidad.
Alguno de vosotros ha comido mi chocolate, a ver, ¿quién ha sido?!
Przyimek de służy do opisania i sprecyzowania różnych informacji. Wyraża przynależność i odpowiada na pytanie ¿de quién? – czyj(e).
El piso de señores García es muy grande.
El perro de Ana se llama Pulpo.
Le encantan las películas de Tarantino.
Obszerną i bardzo praktyczną funkcją jest też wyrażanie sposobu:
Este viaje fue de maravilla = fenomenal
[!] Es una fiesta de puta madre! = fenomenal
He leido este libro de un tirón = sin parar
Conozco mis vecinos solo de vista = poco
Visito a mis padres de vez en cuando
Ay, me muero de hambre = tengo mucha hambre
Da los saltos de alegria = estar muy contento
Określamy też powód:
Estoy muy contenta de conocerle.
Gritaba de dolor
De tanto trabajar me siento cansada.
Tengo miedo de hablar en público.
Zerknijcie na ostatni przykład. Przyimek de nie tylko podaje nam powód naszego lęku (strach przed wystąpieniem publicznym), ale też może wprowadzić nas w dokładny temat jakiejkolwiek rozmowy: hablar de problemas, la historia de amor, los problemas de inmigración, etc. Należy jednak pamiętać, że powiemy hablar de (algo) a decir (algo). Kiedy mówimy o ruchu z-do pamiętajmy, że ir a, llegar a, ale venir de. Jeśli mylą Ci się jeszcze te słowa zajrzyj do mojego wpisu o verbos confusos.
Na przyimek de wpadamy również przy okazji stopniowania i porównywania:
Me sorprendió más de lo que esperaba.
Es más caro de lo que me habían dicho antes.
Lo vieron más de mil espectadores.
¡Eres la más bonita de todas las novias!
Ostatnia część to czasowniki i peryfrazy, które najzwyczajniej w świecie wymagają użycia de i nie ma na to żadnej reguły lub wytłumaczenia. Tak jest i nie da się z tym nic zrobić jak najzwyczajniej w świecie powalczyć z nimi. Zapisując nowy czasownik w zeszycie pod spodem podajcie jego użycie w zdaniu. W ten sposób będziecie musieli dopisać odpowiedni przyimek a im większa będzie wasza kreatywność w tym obszarze tym szybciej uda się wam zapamiętać poprawne pary czasownik+przyimek.
Najpopularniejsze czasowniki to:
Acordarse de (algo/alguien)
Alejarse de (algo/alguien)
Aprovecharse de (algo/alguien)
Cambiar de(algo/alguien)
Despedirse de (algo/alguien)
Enamorarse de (alguien)
Encargarse de (algo/alguien)
Enterarse de (algo)
Olvidarse de (algo/alguien)
Reírse de (algo/alguien)
Estar de broma
Estar de buen/mal humor
Estar de baja
Estar de moda
Ir de vacaciones
Ir de compras
Salir de marcha
Dejar de + infinitivo. Ha dejado de fumar
Terminar de + infinitivo: Termino de trabajar en Chile y volvió a Polonia.
Parar de + infinitivo: No quiere parar de trabajar aunque le duele todo.
Czy taka forma ściągawki była pomocna? Czy dowiedzieliście się czegoś nowego, udało się wam uporządkować dotychczasową wiedzę? Dajcie znać w komentarzu!