Koniec, na koniec, ostatecznie, w końcu, koniec końców. Jak to powiedzieć? Czym różni się „el fin” od „el final”? Jak wyrazić ulgę a jak podkreślić, że koniec owszem, ale cały proces pełen był trudów i problemów? Jak podsumować wypowiedź kiedy wciąż zbieramy myśli? Odpowiedzi na te pytania poniżej!
Już na samym początku wyjaśnię, że zarówno „el fin” jak i 'el final” to rzeczowniki. Pierwszego używamy mówiąc o konkretnym momencie, punkcie końcowym a ten drugi (który jest też przymiotnikiem np. un episodio final) odnosi się do okresu czasu. Powiemy więc „no es el fin del mundo” (to nie jest koniec świata) oraz „no recuerdo el final de la fiesta” (nie pamiętam końca imprezy). Uwaga na rodzajnik, bo „la final” to „finał” np. Mañana la final de liga de voleibol.
POR FIN / AL FIN
Al fin i por fin są praktycznie synonimami, ale diabeł tkwi w szczegółach. Wszystko zależy bowiem od kontekstu. W Hiszpanii „por fin” użyjemy, kiedy w grę wchodzą emocje, wyraża ulgę lub zaskoczenie. Wyobraźmy sobie, że ktoś wreszcie odpowiedział na naszą wiadomość, a nasza głowa przestaje wyobrażać sobie najróżniejsze czarne scenariusze. Mama, która wreszcie doprosiła się o posprzątanie pokoju, również wykrzyknie „por fin”! Lub babcia, która dowie się o zaręczynach wnuczka.
¡Por fin habéis limpiado aquí!
¡Por fin! Llevo una hora esperando por tu mensaje!
O ile w każdej z powyższych sytuacji dało się odczuć pewne zniecierpliwienie czy długie wyczekiwanie, nie jest to obowiązkowe w przypadku „al fin”. Tutaj znaczenie mają… problemy i przeciwności. Praca magisterska napisana mimo problemów rodzinnych, zwolnienia z pracy, zerwania zaręczyn. Związek, który zakończył się ślubem mimo odległości, problemów finansowych, prześladującego ex i braku akceptacji rodziców? Brawo! To właśnie przykłady do „al fin”.
Al fin/Por fin se casaron!
Al fin podemos salir juntos!
Cuando al fin/por fin decidió decirselo, ella ya se había marchado.
Dlaczego dwie różne opcje? W przypadku „por fin” daje się wyczuć większą emfazę, w przypadku „al fin” – miał dużo do załatwienia wcześniej i wreszcie mógł to zrobić.
Z tych dwóch słów „al fin” będzie neutralne i częściej używane w piśmie a „por fin” częstsze w rozmowie – ale to moja obserwacja. Jak widzisz obu z nich możemy użyć, aby wyrazić ulgę (nareszcie!)
AL FINAL
Wyrażenie tak bardzo podobne to poprzedniego a zupełnie nowe przykłady użycia. Poza oczywistym, czyli zakończeniem czynności, może wskazywać na definitywny koniec, podsumowanie pewnego procesu lub szeregu zdarzeń. Sugeruje też, że zaszły pewne zmiany, dokonała się przemiana.
Al final decidió estudiar Derecho en vez de Informática.
Estaba buscando las llaves y al final resultó que estaban todo el tiempo en mi bolso.
Możesz go też użyć w podsumowaniu tekstu zamiast „al fin y al cabo” lub” a fin de cuentas”(kolejny synonim: „total”, „en definitiva”). Po takim wyrażeniu możemy podsumować, wyjaśnić coś lub poprzeć tezę, np. w rozprawce maturalnej.
No estoy de acuerdo con sus métodos, pero al final es tu hijo y no el mio.
Que lo arregle Juan. A fin de cuentas, fue él quien lo rompió.
¿Le echamos una mano? Al fin y al cabo no tiene a nadie que le ayude.
Oczywiście, możemy powiedzieć po prostu „¿Le echamos una mano? No tiene a nadie que le ayude” gdzie drugim zdaniem usprawiedliwiamy to pierwsze. Jednak dodając „al fin y al cabo”, wskazujemy na to, że może są jakieś argumenty, aby nie pomóc (on jest leniwy; wcześniej mówił, że zrobi to sam), ale ostatecznie fakt, że nie ma nikogo do pomocy, okazał się najsilniejszy.
Wyrażenie usłyszycie też w zdaniach-wróżbach, przepowiadających coś co wydarzy się prędzej czy później (=tarde o temprano): Ahora crees que todo está bien pero al final te darás cuenta de tu error.
Al final to również „na końcu” – na końcu ulicy, na koniec dnia, na koniec wakacji (al final de la calle, al fin del día, al final de las vacaciones).
FINALMENTE
Finalemente to słowo również nawiązujące do zakończenia, ale nie musi koniecznie oznaczać zmian, ot po prostu ostatnia czynność lub fakt z czyjejś wypowiedzi. Częste podsumowanie tekstów, artykułów lub uczniowskich wypracowań.
-Primero pedimos pizza, después helados y finalmente un café. (możemy też „finalmente” zastąpić „por último”)
Finalmente, volvimos a casa contentos y relajados. – tutaj moglibyśmy użyć też „al final” jako ostatnią część szeregu zdarzeń czy procesu
Finalmente, cabe mencionar que no será barato.
ale —- Al final, soy yo quien tiene que pagarlo.
Tu sytuacja wskauje na to, że podsumowujemy a jeden argument okazał się mocniejszy od drugiego).
PAMIĘTAJ: nie używaj „finalmente” w znaczeniu „nareszcie”! To częsta kalka językowa z polskiego, ale do wyrażenia ulgi służy „por fin/al fin”.
EN FIN
Jest to przykład tak zwanej „muletilla” czyli wtrącenia w rozmowie, kiedy nie wiemy co powiedzieć lub celowo przeciągamy naszą wypowiedź (inne przykłady to „bueno”, „a ver”, „pues” a po każdym z tych słów następuje krótka pauza).
En fin… ya está hecho y punto.
Bueno, ya veremos
Venga… yo que sé…
Gdzie jeszcze spotkasz „FIN”?
El fin de semana (el finde) czyli weekend.
A fin de, a fines de – ostatnie dni tygodnia, miesiąca, roku (Nació a fines de julio).
A fin de = con objeto de, para (A fin de conseguir el trabajo).
Poner/dar fin a algo = terminar (Llegó el tiempo de dar fin a esta relación).
Sin fin = innumerable, sin límite (Este niño puede hablar sin fin).
Con el fin de (que) – aby, celem (Analizamos el problema con el fin de resolverlo).
Dotarliśmy do końca! EL FIN! Koniecznie zostaw swoje przykłady użycia powyższych wyrażeń w komentarzu i daj znać jak podobał Ci się taki leksykalny wpis.